Effeithiau newid hinsawdd ar bobl

Effeithiau newid hinsawdd ar bobl

Afon Wen yn gorlifo'r ffordd yng Nglanywern, Chwilog, Gwynedd
Enghraifft o'r canlynol	effeithiau newid hinsawdd, disgyblaeth academaidd
Math	effeithiau newid hinsawdd

Mae effeithiau newid hinsawdd ar bobl yn bellgyrhaeddol ac yn ffactor sy'n effeithio iechyd, yr amgylchedd, dadleoli ac ymfudo, diogelwch, cymdeithas, anheddiad dynol, ynni a chludiant. Mae newid hinsawdd wedi arwain at newidiadau na ellir eu gwrthdroi o bosibl i systemau daearegol, biolegol ac ecolegol y Ddaear.^[1] Mae'r newidiadau hyn wedi arwain at ymddangosiad peryglon amgylcheddol ar raddfa fawr i iechyd pobl; megis tywydd eithafol, disbyddu osôn^[2], mwy o berygl o danau gwyllt,^[3] colli bioamrywiaeth,^[4] systemau cynhyrchu bwyd yn gwegian, a lledaeniad byd-eang o afiechydon heintus.^[5] Yn ogystal, amcangyfrifwyd bod newidiadau hinsoddol yn achosi dros 150,000 o farwolaethau bob blwyddyn yn 2002, gyda Sefydliad Iechyd y Byd yn amcangyfrif y bydd y nifer hwn yn cynyddu i 250,000 o farwolaethau bob blwyddyn rhwng 2030 a 2050.^[6][7]

Mae corff cynyddol o ymchwil sy'n archwilio yr holl effeithiau o newid hinsawdd ar iechyd pobl, ar y cyflenwadau bwyd, twf economaidd, ymfudo, diogelwch, newid cymdeithasol, a hanfodion fel dŵr yfed . Mae canlyniadau'r newidiadau hyn yn fwyaf tebygol o fod yn niweidiol yn y tymor hir. Er enghraifft, mae Bangladesh wedi profi cynnydd mewn afiechydon sy'n sensitif i'r hinsawdd; megis malaria, twymyn dengue, dolur rhydd mewn plant, a niwmonia ymhlith cymunedau bregus.^[8] Mae llawer o'r astudiaethau hyn yn awgrymu y bydd effeithiau net newid hinsawdd ar gymdeithas ddynol yn parhau i fod yn hynod o negyddol am ganrif o leiaf.^[9][10]

Mae cymunedau incwm gwael ac incwm isel ledled y byd yn profi'r rhan fwyaf o effeithiau andwyol y newid hinsawdd hwn; y gwirionedd yw fod y cymunedau hyn fregus i benderfyniadau amgylcheddol, iechyd, incwm a ffactorau eraill. Mae ganddyn nhw hefyd lefelau capasiti llawer is i ymdopi â newid amgylcheddol. Amcangyfrifodd adroddiad ar effaith ddynol fyd-eang newid hinsawdd a gyhoeddwyd gan y Fforwm Dyngarol Byd-eang yn 2009 fod mwy na 300,000 o farwolaethau a thua $125 biliwn mewn colledion economaidd bob blwyddyn. Mae hyn yn dangos sut mae'r mwyafrif o farwolaethau a achosir gan newid hinsawdd o ganlyniad i lifogydd a sychder yn gwaethygu mewn gwledydd sy'n datblygu . Mae sefydliadau Newid Hinsawdd fel GECCO yn Archifwyd 2021-04-23 yn y Peiriant Wayback. ceisio addysgu pobl a gwneud i eraill sylweddoli'r hyn y gallant ei wneud yn unigol.^[11]

1. ↑ America's Climate Choices. Washington, D.C.: The National Academies Press. 2011. t. 15. doi:10.17226/12781. ISBN 978-0-309-14585-5. The average temperature of the Earth’s surface increased by about 1.4 °F (0.8 °C) over the past 100 years, with about 1.0 °F (0.6 °C) of this warming occurring over just the past three decades
2. ↑ MPIBGC/PH (2013). "Extreme meteorological events and global warming: a vicious cycle?". Max Planck Research. http://www.mpg.de/7501454/weather-extreme_carbon-cycle_cimate-change.
3. ↑ Tang, Ying; S. Zhong; L. Luo; X. Bian; W.E. Heilman; J. Winkler (2015). "The Potential Impact of Regional Climate Change on Fire Weather in the United States". Annals of the Association of American Geographers 105 (1): 1–21. doi:10.1080/00045608.2014.968892.
4. ↑ Sahney, S.; Benton, M.J.; Ferry, P.A. (2010). "Links between global taxonomic diversity, ecological diversity and the expansion of vertebrates on land". Biology Letters 6 (4): 544–547. doi:10.1098/rsbl.2009.1024. PMC 2936204. PMID 20106856. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2936204.
5. ↑ A. J. McMichael (2003). A. McMichael; D. Campbell-Lendrum; C. Corvalan; K. Ebi (gol.). Global Climate Change and Health: An Old Story Writ Large. ISBN 9789241562485.
6. ↑ "WHO | Climate change". WHO. Cyrchwyd 2019-07-25.
7. ↑ "Climate change and health". www.who.int (yn Saesneg). Cyrchwyd 2020-10-05.
8. ↑ Kabir, M. I., Rahman, M. B., Smith, W., Lusha, M. A. F., & Milton, A. H. (2016). Climate change and health in Bangladesh: a baseline cross-sectional survey. Global Health Action, 9, 29609. doi:10.3402/gha.v9.29609
9. ↑ "Ghfgeneva.org" (PDF). Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 10 April 2011.
10. ↑ "Oxfam GB - leading UK charity fighting global poverty" (PDF). Oxfam GB. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2 Mawrth 2012. Cyrchwyd 10 Tachwedd 2009.
11. ↑ "Climate Change - The Anatomy of a Silent Crisis" (PDF). Global Humanitarian Forum. Global Humanitarian Forum. 2009. Cyrchwyd 9 Awst 2018.